Marteling

Marteling

Waarom is Amnesty in alle gevallen tegen marteling?

In het internationaal recht is marteling een straf of behandeling van de kant van de autoriteiten die erop gericht is iemand ernstige pijn toe te brengen of ernstig te doen lijden, lichamelijk of geestelijk. In de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens staat in artikel 5: ‘Niemand zal onderworpen worden aan martelingen, noch aan een wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing.’ Allerlei vormen van mishandeling worden dus door het internationaal recht net zo goed verboden als marteling. In 1984 namen de Verenigde Naties het Verdrag tegen Marteling en Andere Wrede, Onmenselijke of Onterende Behandeling aan, waarin het verbod op marteling en mishandeling bindend is vastgelegd. Het verbod is absoluut: geen enkel staatsbelang en geen enkele omstandigheid kan een overtreding hiervan rechtvaardigen. In juli 2013 hadden 153 staten het VN-verdrag bekrachtigd.

Wanneer spreekt Amnesty van 'marteling en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing’?

Amnesty spreekt van marteling wanneer het gaat om een behandeling die erop gericht is iemand ernstige pijn toe te brengen of ernstig te doen lijden, zowel lichamelijk als geestelijk. Wat het onmiddellijke doel ook is, marteling vernedert het slachtoffer en ontmenselijkt de folteraar. Amnesty ijvert in alle gevallen voor stopzetting van marteling. Bij ‘wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing’ gaat het om elke ruwe behandeling die tot geestelijke of lichamelijke beschadiging kan leiden, of elke straf die bedoeld is om lijden te veroorzaken. Voorbeelden zijn opsluiting in een donkere of juist fel verlichte cel, het gebruik van handboeien of ketens, het stelselmatig toedienen van ‘medicijnen’ aan gezonde gevangenen en het opleggen van lijfstraffen, zoals geseling en amputatie.

Marteling en mensenrechten?

Regel 5. Geen marteling : Niemand zal onderworpen worden aan folteringen, noch aan een wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing.

Komt er nog veel marteling voor?

Volgens rapporten van Amnesty International komen marteling, ernstige vormen van mishandeling en wrede behandeling voor in ten minste 141 landen. In sommige landen wordt slechts incidenteel iemand gemarteld, maar in veel landen is het routine. Uit Europa en Noord-Amerika worden incidenteel gevallen van marteling gemeld, veelal als vorm van politiegeweld (zoals uit Noord-Ierland, Spanje en de VS). In landen als de Filipijnen, Nigeria, Mexico en Oezbekistan wordt echter heel veel gemarteld. Wel lijken steeds meer overheden bereid marteling expliciet te erkennen en te veroordelen. Zo begonnen juridische tijdschriften in China midden jaren tachtig uitgebreid over marteling te rapporteren en bracht de Chinese overheid haar uitdrukkelijke veroordeling van marteling via de media en in strafprocessen tot uitdrukking.